TRAMJOURNAAL

Jaargang 19, no. 133,
februari 2004.

Een uitgave van de Haagse Tram Vrienden ©,
www.haagstramnieuws.org



Trams uit Hannover
Na een laatste proefrit op dinsdag 3 februari 2004 keert de 6037 weer terug in de passagiersdienst. Om 13:34u vertrekt de tram van Scheveningen Haven voor de eerste rit. De richtingfilm die momenteel aan de A-kant van de 6037 zit is nog niet voorzien van een aantal Haagse bestemmingen. De tram rijdt voorlopig nog even rond met een blanco film.
Op woensdag 4 februari wordt de 6053 overgebracht van de werkplaats naar de remise Scheveningen. De volgende dag wordt deze 6000 weer ingezet op lijn 11. Het aantal inzetbare 6000'en komt hiermee op zes.

Randstadrail
Nadat in december 2003 de offertes van een viertal bedrijven, die meedingen na de aanbesteding van het Randstadrail materieel, zijn ingeleverd, adviseert eind januari 2004 een aanbestedingsteam de directie van de HTM over de keuze van leveranciers. De komende maanden zal er met een tweetal leveranciers verder worden onderhandeld. Van de andere twee leveranciers zal de offerte in portefeuille worden gehouden.
De leveranciers die een offerte hebben uitgebracht zijn (in alfabetische volgorde): Alstom, Bombardier, Caf en Siemens.

In februari zijn de voorbereidingen van de bouw van de zogeheten 'netkous' (verbinding tussen het tramviaduct en de spoorbaan bij Siemens) op de Prinses Beatrixlaan in volle gang.

Werkzaamheden infra Laan van Meerdervoort
Op woensdag 4 februari is een aantal spoorsecties op de Laan van Meerdervoort gelegd ter hoogte van de Ribesstraat. Hiermee kan het verlengde middenspoor worden aangesloten en kan de oude aansluiting worden verwijderd.

Spoorvernieuwing Kalvermarkt
In week 6 wordt een aanvang gemaakt met het opbreken van de sporen tussen de Resident en de Korte Houtstraat zodat er spoorvernieuwing kan plaats vinden. Als gevolg van deze werkzaamheden ontstaan er in week 7 een aantal middagen vertragingen. De lijnen 9 en 15 rijden tijdelijk in beide richtingen via de Schedeldoekshaven.

Spoorvernieuwing Buitenhof
Medio februari wordt een aanvang gemaakt met werkzaamheden op het Buitenhof. Het ligt in de bedoeling om de aldaar liggende wissels allemaal te vervangen. Naar verwachting zullen deze werkzaamheden tot en met april 2004 gaan duren.

Verplaatsen sporen Schedeldoekshaven
Halverwege week 8 wordt gestart met de voorbereidingen voor het verplaatsen van een deel van de sporen op de Schedeldoekshaven. Tussen de Turfmarkt en de Zwarteweg worden de sporen verplaatst richting Prins Bernhardviaduct en komen op de rijbaan te liggen. De verplaatsing van de sporen heeft vermoedelijk te maken met de sloop van de Zwarte Madonna en de nieuwbouwplannen van de gemeente Den Haag op de plek van de Zwarte Madonna.

Tramrails Hofwijckstraat
Vanwege bouwwerkzaamheden op het stukje grond Rijswijkseweg / Hofwijckstraat (tegenover de studentenflat) is met ingang van zondag 8 februari het spoor in de Hofwijckstraat in geval van calamiteiten voor circa twee jaar niet te gebruiken. Aan beide kanten van deze straat zijn de wissels opgekald en is de bovenleiding verwijderd. Op woensdag 25 februari wordt de halte Rijswijkseplein voor lijn 10 en 15 verplaatst naar de kruising bij de Waldorpstraat.

Nieuwe diensten lijn 3 en 12
Op zondag 29 februari zijn voor de lijnen 3 en 12 nieuwe diensten in gegaan. Lijn 3 heeft nieuwe diensten gekregen vanwege de werkzaamheden op de Laan van Meerdervoort en de Kalvermarkt. Van lijn 12 zijn de aparte week diensten (ma+wo+vr, di en do) vervangen door een dienst die op alle dagen van ma-vr gelijk is.

Omleiding lijn 1 en 10
Vanwege een zitting van het internationaal gerechtshof in het Vredespaleis en een aantal demonstraties is een aantal wegen in de omgeving van het Vredespaleis op last van de Haagse burgemeester Deetman van maandag 23 tot en met woensdag 25 februari afgesloten voor al het verkeer. Hierdoor moeten de lijnen 1 en 10 een andere route rijden.
Lijn 1 rijdt komende vanaf het Buitenhof via de route van lijn 1 naar Statenkwartier. Tussen Statenkwartier en Scheveningen Noorderstrand rijdt een pendelbus. Op maandag 23 februari rijden de bussen 169, 801, 818 en 827.
Spitslijn 10 rijdt vanaf het Zieken via het Spui en de Kalvermarkt naar CS-hoog. Op maandagochtend rond de klok van 07:30u staat er op het tramviaduct een file van trams tot ver op de Kalvermarkt. Bij het sein om CS binnen te komen (voor het wissel naar perron C of D) staan de trams een aantal minuten te wachten. De 3027/10 wordt op perron D gesignaleerd en keert zodoende via de lus bij station Laan van NOI.

Op dinsdag 24 februari is er rond 11:30u even sprake dat de omleiding van lijn 1 en 10 afgeblazen kan worden. Veertig minuten later komt echter de melding dat de omleidingen gehandhaafd zullen blijven.
Op woensdag 25 februari kunnen de lijnen 1 en 10 weer via de normale route rijden.

100 jaar elektrische tram in Den Haag
In de eerste week van februari 2004 vernemen wij via de website van het Haags Openbaar Vervoer Museum het volgende:
Het bestuur van de Tramweg Stichting maakt bekend dat zij een tweeramer van een soortgelijk type als de serie HTM 1-20 rijvaardig wil maken voor deelname aan de tramoptocht in het kader van '100 jaar elektrische tram in Den Haag'.
Op 1 november 2003 wordt de wagenbak overgebracht naar het TS depot bij remise Scheveningen (voormalige HTM pekelloods) en op een draaistel geplaatst. In de nacht van 4 op 5 februari 2004 brengt de TS H312 (ex pekelwagen van de HTM, H8) de wagenbak over van Scheveningen naar de werkplaats.

SHTM nieuws
Op zondag 1 februari wordt de defecte 1304 van het HOVM overgebracht naar de depotwerkplaats van remise Zichtenburg door de 1302. De volgende dag is de 1304 op eigen kracht weer van Zichtenburg naar het HOVM gereden.
Op zaterdag 14 februari wordt de pekelaanhangwagen 14 door de 215 naar de werkplaats gesleept. In de 14 bevinden zich enkele tramonderdelen die in de werkplaats uit de 14 worden getakeld. Aan het einde van de middag keert de combinatie weer terug naar het HOVM.

De tramdiensten op zondag 14 december 2003
Hieronder treft u het tweede deel van Frans Wellner aan. Ditmaal beschrijft hij zijn belevenissen van zondag 14 december 2003.

De weersomstandigheden zijn iets beter dan die van 13 december 2003. Het is bewolkt maar droog deze ochtend en af en toe komt de zon door. Het waait stevig. Even voor negen uur in het vroege daglicht kom ik op het Rijswijkseplein aan. Ik vind een mooi plekje om te parkeren op de Van Maanenkade (in vroeger tijden heette dit straatdeel Trekweg) langs de Haagse Trekvliet, dichtbij de brug op het Rijswijkseplein. Van hieruit kan ik alles goed zien. Jammer dat er geen speciale parkeerplaatsen zijn gecreëerd voor tramspotters op het Rijswijkseplein bedenk ik mij, maar je kan niet alles hebben. In ieder geval zit ik nu 'eerste rang' en kan ik vanuit de auto de passerende trams goed volgen. In het verleden heb ik ook wel eens staan noteren onder het witte gebouwtje met de zuilen tussen het Zieken en het Huygenspark; je staat daar wel droog maar als het stevig waait is het daar geen pretje! In de periode dat er vanaf het Zieken geen trams overstaken naar de Rijswijkseweg stond ik ook wel eens onder de overkapping van het Hollands Spoor, waar vroeger lijn 11 zijn eindpunt had. Lekker droog, minder wind maar wel in de nabijheid van elementen die het Stationsplein een slechte naam bezorgen. Zo nu en dan wat aandacht van hermandad die mij in de gaten hield d.m.v. camera's en kwamen vragen wat ik daar aan het doen was. Gewoon verteld wat het doel was van mijn aanwezigheid daar en dat was voldoende. Op een gegeven moment zelfs een begroeting met handopsteken ter herkenning.

Deze dag markeert een nieuwe periode voor de Haagse tramhistorie. We moeten het helaas doen zonder de lijnen 1K, 8 en 10. Wel krijgen we daarvoor een groot aantal routewijzigingen voor terug waarvan ik mij al afvraag hoe lang deze wijzigingen zullen standhouden. We zullen zien. Stadsgewest Haaglanden heeft de afgelopen jaren bewezen dat zij graag en veel wil veranderen. Of de reiziger nu echt gebaat is bij al deze wijzigingen, ik heb daar zo mijn twijfels over...
Om twee minuten over negen noteer ik als eerste wagen de 3011 op lijn 1 op weg naar Delft Tanthof. De wagen is voorzien van reclame voor de Thuiszorg. Ook een onderwerp dat te maken heeft met ontwikkelingen (lees: bezuinigingen) waar je bepaald niet vrolijk van wordt.

Na de 3011 passeert de 3133 het Rijswijkseplein als lijn 16 richting Moerwijk. Vandaag vindt de koppeling plaats met de lijnen 15 en 16. De 3133 heeft de eerste rit van Nootdorp naar het CS als lijn 15 er al op zitten en maakt dan nu zijn eerste rit naar Moerwijk. Het is even wennen met noteren. De wagens op lijn 15 rijden naar en van de Rijswijkseweg, en de wagens die op lijn 16 rijden komen van en gaan naar het Stationsplein. Toen de lijnen 12 en 16 nog waren gekoppeld was het eigenlijk veel lastiger want alle wagens reden over dezelfde sporen langs het HS. Het gebeurde mij dan nog wel eens dat ik mij vergiste in een lijn omdat een lijncijferfilm op de wagen niet werd aangepast. De eerste wagen die van Nootdorp via CS en centrum naar Moerwijk heeft gereden is de 3055 als code 15-05. De eerste wagen die van Moerwijk naar Nootdorp heeft gereden is de 3136 (code 15-01). Lijn 15/16 rijdt op zondag een 15 minuten-dienst met 9 wagens.

Om vijf over negen komt vanaf het HS de 3048 op lijn 17 richting Statenkwartier. Maar in plaats van dat deze op het Rijswijkseplein linksaf slaat het Zieken op, rijdt de 3048 rechtdoor en vervolgt zijn weg over de nieuwe route: Weteringkade, Weteringplein, Merwedestraat, Lekstraat en Rijnstraat richting CS. Het is even wennen voor mij. Drie minuten later verschijnt de 3137 richting Wateringse Veld aan de halte. Lijn 17 rijdt in totaal met 10 wagens, waarvan 1 maar drie ritten maakt en om 11:20 uur vanaf WV weer inrukt naar de remise Scheveningen.

Het is even over kwart over negen als de 3069 de standplaats van lijn 12 op het Rijswijkseplein inneemt, ongeveer een kilometer verwijderd van zijn vroegere eindpunt Centraal Station. Ook lijn 12 rijdt een 15 minuten-dienst maar nu met nog maar vijf wagens. De 3138 vertrok als eerste wagen deze dag om 07:38 uur van Duindorp naar het Rijswijkseplein. De heerschappij van de 3100-en op deze lijn is doorbroken. Ik zie nu ook de 3069 en de 3088 op deze lijn rijden!
Met ingang van de nieuwe jaardienst kent lijn 12 een maandag/woensdag/vrijdag-dienstregeling, waarin extra tijd is opgenomen voor de aan- en afvoer van passagiers voor de Haagse Markt. Verder ook nog een dinsdag-dienstregeling, een donderdag-dienstregeling met in elke richting twee extra ritten toegevoegd voor de koopavond, en uiteraard een zaterdag- en een zondag-dienstregeling. De rijtijd van lijn 12 (DD naar het Rijswijkseplein) bedraagt nu nog maar 16 minuten.

Om 09:17 uur passeert de 3120 op lijn 9 op weg naar Scheveningen Noorderstrand. Het doet mij plezier dat deze lijn weer is doorgetrokken naar de badplaats. Op 16 augustus dit jaar is het precies 100 jaar geleden dat deze lijn met elektrische beugeltrams werd geëxploiteerd, toen op het traject Kurhaus - Witte Brug - Plein. In mijn ogen hoort lijn 9 altijd naar Scheveningen te rijden en niet als een klein lijntje van Vrederust naar het CS en dan nog alleen maar overdag! Gelukkig rijdt lijn 9 nu ook weer gewoon 's avonds. Op zondag wordt een acht minutendienst gereden met in totaal 15 wagens. De rijtijd bedraagt 39 minuten.
Met ingang van deze dienstregeling rijdt lijn 9 weer vanuit de remise Scheveningen, zij het dat een aantal wagens worden ingezet vanuit de remise Zichtenburg. Aan Vrederust zal het buitenste spoor gebruikt worden en aan Scheveningen Noorderstrand spoor 3; tijdens lange rust of bij andere gelegenheden is spoor 4 het uitwijkspoor. De eerste wagen die vanuit SN naar VR rijdt was de 3128.

De totale omloopvolgorde op lijn 9 die dag is: 3128, 3047 (naderhand vervangen door de 3118), 3009, 3066, 3010, 3108, 3003, 3102, 3121, 3120 (later vervangen door de 3122), 3087, 3134, 3109, 3056 en 3044. Een heel verschil met gisteren dus!

Eén minuut over half tien komt de 6064 aan op het Rijswijkseplein. Net als gisteren zijn ook vandaag de 6064, 6057 en 6058 weer van de partij. Lijn 11 rijdt overdag met 5 wagens een kwartierdienst. Eén wagen rukt dan vroeg in de avond weer in. Een zesde wagen komt dan even na 20:00 uur deze inrukker vervangen. Tot half twaalf blijf ik zo noteren en dan heb ik alle wagens gehad. Het is lichtbewolkt en tijd voor het maken van wat foto's. Na de fotosessie ga ik weer richting centrum om daar de andere lijnen te bekijken.

Om tien over twaalf zit ik klaar in de hoofdbibliotheek en begin ik aan 'de tweede ronde' die tot vijf minuten over drie duurt. Op 'de kruising' passeert als eerste wagen de 3006 op lijn 3 naar Loosduinen om 12:13 uur. Wissels 169 (Spui linksaf Kalvermarkt) en 171 (Kalvermarkt rechtsaf Spui) zullen voorlopig niet meer in actie behoeven te komen voor lijn 3. Vreemd gezicht om lijn 3 nu niet meer richting Hofweg te zien rijden maar vanuit de Kalvermarkt rechtdoor de Grote Marktstraat in. Op zondag rijdt lijn 3 met 7 wagens een 15-minutendienst. Kersttram 3110 rijdt vandaag ook weer als code 03-01.

Om 12:16 uur passeert de 3077 als lijn 1 richting Scheveningen. Raar dat lijn 1 nu via het centrum rijdt en niet meer langs Koekamp en het Kanaal. De eerste rit op lijn 1 die dag wordt gereden door de 3096 en vertrekt vanaf 07:06 uur vanaf SN naar DT.

De 3009 op lijn 9 richting Vrederust passeert om 2 minuten over één; een minuut later gevolgd door de 3066. De voorganger van de 3009 (de 3128) passeerde om 12:41 uur. Omdat lijn 9 met een 8-minutendienst rijdt kan het niet anders of de 3009 moet door iets zijn opgehouden waardoor hij te laat is.

Tot vijf minuten over drie blijf ik schrijven en dan is het even tijd voor een rust. Ik waag mij aan een eenvoudige doch voedzame broodmaaltijd. Het weer is aan het veranderen, de eerste regenbuien hebben zich in de loop van de middag al aangediend en het waait harder dan vanmorgen het geval is. Gelukkig zit ik lekker warm en droog in de hoofdbibliotheek en begin langzaam met het uitwerken van mijn aantekeningen om de juiste omloopvolgorde van de dienstregeling te krijgen. Het gaat nu lastiger dan gisteren. De omloopvolgorde van lijn 17 blijkt niet helemaal te kloppen, ergens heb ik iets over het hoofd gezien maar weet niet precies wat. Ik laat het daarom maar even rusten, misschien als ik morgen een helder moment heb dat ik er uit weet te komen.

's Avonds moet ik ook nog een aantal uurtjes schrijven. Vanaf 19:10 uur komen er nieuwe wagens in op de lijnen 1, 16 en 17. Om tien voor half negen hou ik het voor gezien, heb ik alles kunnen noteren en heb ik voldoende gegevens voor het maken van een complete daglijst. Deze zondag hebben er 92 wagens gereden.

Overzicht midlife
De onderstaande 3000'en moeten nog een midlife-beurt ondergaan:
3016, 3052, 3082. De 3016 heeft al een midlife-beurt ondergaan voor wat betreft de A-bak. Deze tram heeft in 1999 aan het eindpunt Wateringse Veld een aanrijding gehad met de 3044.

In behandeling is: 3050 (januari).

Nieuws uit de centrale werkplaats
In week 7 worden de 3138 en 3141 binnen genomen. Deze trams zullen beplakt worden met rood/beige kleurenfolie. Alle werkzaamheden om een GTL te beplakken vinden nu plaats in de werkplaats. Als eerste wordt gestart met 3138. Na deze twee wagens volgt de 3108. Eind februari is de 3116 binnen genomen voor voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de 'plakbeurt'.


De volgende 3100'en (18) moeten nog rood/beige worden beplakt:
3102, 3104, 3106, 3111, 3114, 3123, 3124, 3127, 3129,
3131, 3133, 3134, 3135, 3137, 3139, 3140, 3142, 3143.
De vetgedrukte nummers zijn trams die momenteel voorzien zijn van (totaal)reclame.

NIEUWS OP DATUM

Zondag 1 februari 2004
In de vroege ochtenduren valt door de hevige storm in de Pisuissestraat een boom op de bovenleiding waardoor de bovenleiding en een aantal masten beschadigd raakt. Lijn 3 rijdt de gehele dag niet verder dan het De Savornin Lohmanplein. Tussen dit plein en Loosduinen rijden o.a. de 192 en 194.

Vanwege wateroverlast bij de Gaslaan rijdt lijn 2 vanaf aanvang dienst tot circa 11:45u in beide richtingen om via de Paul Krugerlaan - Delftselaan - Monstersestraat.

Maandag 2 februari 2004
Vanaf aanvang dienst tot 19:05u kan lijn 3 niet naar Loosduinen rijden vanwege de herstelwerkzaamheden in de Pisuissestraat. Als pendelbussen rijden o.a. de 106, 117, 806 (later gewisseld door de 829).

17:55u - 20:10u; Op de Laan van Meerdervoort is de overgang van het oude naar het nieuwe spoor (nieuwe boog lijn 17 richting Statenkwartier) los geraakt. Lijn 17 richting Statenkwartier rijdt vanaf de Lange Vijverberg via de oude route van die lijn 10 naar het eindpunt. Als pendelbussen rijden de 115, 116 en 829.

Dinsdag 10 februari 2004
Rond de klok van 16:15u rijdt bij de halte Muurbloemweg de 3033/3 achter op de 3028/3. Lijn 3 rijdt tot 16:30u naar Bohemen. Beide trams rukken op eigen kracht in.

Vrijdag 13 februari 2004
Rond de klok van 10:20u rijdt aan het eindpunt Duindorp de 3029/12 achter op de 3043/12. Beide trams rukken op eigen kracht in naar de remise LB.

Zondag 15 februari 2004
Aan het einde van de middag ontspoort de 3072 op het remiseterrein Zichtenburg met de tweede as van het eerste draaistel. De tram is door de noodploeg weer herspoord.

Donderdag 19 februari 2004
Iets na de klok van 19:10u rijdt de 3092/12 aan het eindpunt Duindorp tegen de achterkant van de 3072/12 aan. Lijn 12 wordt tot 19:30u omgeleid naar Bohemen.

Zaterdag 21 februari 2004
Rond de klok van 23:30u rijdt een automobilist met een bestelbus op de Laan van Meerdervoort (ter hoogte van de AH avondwinkel) een abri omver. Een aantal mensen raakt hierbij gewond. Lijn 17 rijdt tot einde dienst vanaf de Lange Vijverberg via de route van lijn 10 naar Statenkwartier. Op het tramloze gedeelte pendelt bus 136.

Zondag 22 februari 2004
Omstreeks 12:15u bemerkt de bestuurder van de 3113/9 dat aan het einde van de Resident een auto tussen de sporen 'hangt'. Tramhobbyist Frans Wellner bevindt zich in de 3113 en hieronder vermelden wij een deel van zijn ooggetuigenverslag:
"Toen de 3113 de bocht linksaf onderdoor de Resident nam zag ik een personenauto staan op de rails. De auto kon niet verder, de banden raakten de zachte bodem niet meer. De autopassagiers waren zojuist uitgestapt en stonden aan weerszijden van de sporen. De passagiers van de 3113 konden onder de Resident uitstappen om hun weg verder te vervolgen. Binnen enkele minuten waren twee leden van de verkeersdienst van HTM ter plaatse. Even later reed de 3113 achteruit om via de Schedeldoekshaven richting Vrederust te rijden. Vrij snel reed lijn 9 om via Schedeldoeks- / Ammunitiehaven naar en van het Spui."
De automobilist heeft kennelijk komende vanaf de Schedeldoekshaven een tram gevolgd via de Turfmarkt en onder de Resident door. Aan het einde van de Resident zijn de sporen open gebroken en komt de auto tot stilstand.
Vanwege deze stremming rijden de lijnen 2 en 6 aan de kant van het centrum en lijn 3 via het centrum en CS-laag een lus. De lijnen 9 en 15 rijden richting Rijswijkseplein via de Schedeldoekshaven. Aan de andere kant van CS-hoog pendelt lijn 2 tussen Leidsenhage en station Laan van NOI en lijn 6 tussen Leidschendam en het Stuyvesantplein. Tussen CS-hoog en de beide tijdelijke eindpunten pendelen de bussen 807, 820, 821 en 829. Tegen 13:50u kunnen de gestremde tramlijnen weer de normale routes berijden.

Dinsdag 24 februari 2004
09:30u - 13:30u; In het Wateringse Veld heeft vrachtauto een deel van de bovenleiding naar beneden gehaald. Lijn 17 rijdt niet verder dan de keerdriehoek Volmerlaan en de bussen 813, 823 en 835 pendelen. Rond de klok van 12:00u worden de gestrande 3003 en 3040 door een Unimog uit het stroomloze gedeelte gesleept en rijden vervolgens achteruit onder begeleiding van de verkeersdienst achteruit naar de Volmerlaan.

19:40u - 21:30u; De 3073/9, rijdend richting Scheveningen Noorderstrand, krijgt op de kruising Melis Stokelaan / Loevesteinlaan een aanrijding met een fietser. Lijn 9 rijdt niet verder dan de keerdriehoek Zuiderpark en een aantal bussen pendelt naar Vrederust.

Donderdag 26 februari 2004
In de vroege ochtenduren is er sneeuw gevallen. Slijptram H23 wordt gesignaleerd bij de Herenstraat, Rijswijk. De sporen van de keerdriehoek 's-Gravenmade zijn door de H23 schoon gereden.

Vrijdag 27 februari 2004
Ook deze ochtend is er sneeuw gevallen. Deze sneeuwval zorgt voor de nodige problemen en vertragingen in de ochtendspits.
Zo kan lijn 12 in de ochtendspits enige tijd niet naar Duindorp vanwege problemen met een wissel. Lijn 12 rijdt tijdelijk naar Bohemen.
Aan het eindpunt Wateringse Veld is de 3053/17 ontspoord. Lijn 17 rijdt niet verder dan de Volmerlaan.
Uitrukkende trams van lijn 11 kunnen vanaf de Duinstraat niet naar Scheveningen Haven uitrukken vanwege problemen met het wissel aldaar en rijden nu gelijk linksaf de lijn op richting HS.
Het wissel aan de Herenstraat, Rijswijk, ligt ook zo vast dat de bestuurders van lijn 10 dit wissel alleen met hulp van een achterganger kunnen omkrijgen. Hulp komt om 07:15u in de vorm van een vrachtwagen met zout. Later die ochtend wordt nog een lijn 1 aan Voorburg Station waargenomen.

Het overnemen van berichten of artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld.
Klik hier om terug te gaan naar het nieuwsarchief.