Calamiteiten 1985 - 2000 (1)


Een uitgave van de Haagse Tram Vrienden ©,
www.haagstramnieuws.org



* Bij een ontsporing op 2 oktober 1985 op het wisselcomplex van remise Zichtenburg raakt de B-bak van de 3051 zo ernstig beschadigd dat deze in de werkplaats de inmiddels herstelde B-3040 (aanrijding Delft 11 juli 1985) krijgt. In de werkplaats blijven dan de C-3013 en de B-3051 achter om na terugkeer van de A-3013, bestaande uit de delen van de A-3013 en A-3022 (aanrijding Scheveningen Noorderstrand 30 januari 1985) uit Brugge een nieuwe 3013 te vormen.

aanrijding 3007 sleep 3007 door 1326 * De 3007 van lijn 11 raakt op 26 oktober 1985 op de van Boetzelaerlaan betrokken bij een zware aanrijding met een overstekende vrachtwagen van de Melkunie vol pakken en flessen melk. Na de aanrijding blijft een grote ravage over en toont de voorzijde van de 3007 gelijkenis met die van de 3013 (aanrijding Scheveningen Noorderstrand).
Na herspoord te zijn, wordt de zwaar beschadigde 3007 door de 1326 naar de remise Scheveningen gesleept. Nu wordt de eigen werkplaats wel in staat geacht de schade te herstellen. Men blijkt sneller te zijn dan BN-Brugge. De A-3013 is nog steeds niet terug uit Brugge, als eind januari 1986 de 3007 alweer rijdt.
* Eind augustus 1986 komt de 3096 van lijn 12 tijdens het afbuigen van de Rijswijkseweg naar de Laakweg in botsing met een touringcar. Deze touringcar drukt de 3096 met het eerste draaistel uit de rails. De brandweer komt met de Saturn te hulp.
* Het eerste incident op de nieuwe driehoek bij het Station Laan van Nieuw Oost Indië laat slechts een week op zich wachten. De 3083 van lijn 3 verspoort op 6 november 1986 tijdens het achteruit zetten. Een van de draaistellen rijdt (zonder te ontsporen) de verkeerde kant op, waarbij ernstige schade aan de geleding ontstaat.
* Op 26 maart 1987 loopt de 3026 van lijn 1 tijdens het inrukken in de Harstenhoekstraat uit de rails. Pas na twee uur is de tram weer in de sporen getakeld. De geleding tussen de A en C-bak is ernstig beschadigd.
* In de ochtendspits van 25 januari 1989 verlaat de 3078 van lijn 8 de sporen op het Rijswijkseplein voor het Paviljoentje. Om de overlast voor de passagiers zoveel mogelijk te beperken begint men pas na de spits met takelen. De 3078 gaat met het ontspoorde draaistel op asbreukwagentjes naar de werkplaats. Hierbij ontspoort de wagen nogmaals bij de remise Lijsterbesstraat.

botsing 3071 en 3076 * Op 14 maart 1989 botst aan het eind van de middag in de keerlus CS hoog de 3076 van lijn 2 achterop voorganger 3071. Beide trams ontsporen gedeeltelijk. Omdat op deze plek geen kraan kan komen, moet de noodploeg de trams met vijzels hersporen. Na bijna vijf uur hard werken, staan beide trams weer in de rails.

* In verband met een defect aan de 3076 van lijn 6, op 13 februari 1991, wil de verkeersleiding de tram uit laten rangeren op het Castricumplein. Bij het achteruit rijden ontspoort de 3076 echter met het tweede en derde draaistel. De firma Blansjaar moet er aan te pas komen om de tram te hersporen.
* Op 9 maart 1991 ontspoort in de avonduren de inrukkende 3074 van lijn 10 aan het eindpunt Kraayenstein. De tram komt met het derde en vierde draaistel naast de rails te staan. Aangezien deze lus moeilijk met voertuigen te bereiken is, brengt het hersporen met een kraan enige problemen met zich mee. De grote kraan van Blansjaar herspoort het laatste draaistel. Het derde draaistel wordt met behulp van vijzels door de noodploeg herspoord. Na drie en een half uur arbeid rukt de tram in naar Zichtenburg.
* Bij vertrek van het eindpunt Laan van Nieuw Oost Indië ontspoort de 3034 van lijn 3 op 17 mei 1991. Het laatste draaistel staat in een hoek van 90 graden op de sporen. Tevens wordt door de B-bak een voetgangerslicht geraakt. De kraan van de firma Blansjaar zet de tram weer in het spoor.

ontsporing 3030* Op 16 juni 1992 verlaat de 3030, die op de kort-traject dienst naar Scheveningen rijdt, bij de Muzenstraat met het eerste draaistel de bocht.

* De 3010 van lijn 3 ontspoort op 19 oktober 1992 op de hoek van de Laan van Nieuw Oost Indië en de Juliana van Stolberglaan met het tweede en derde draaistel. De tram wordt door een kraanwagen van Blansjaar weer in het spoor gezet.
* Op 28 oktober 1992 ontspoort de 3041 van lijn 7 met het eerste draaistel op het Stuyvesantplein. De rechterzijde van de wagen komt tegen een bovenleidingsmast tot stilstand.
* Een jaar nadat de 3030 bij de Muzenstraat met het eerste draaistel de bocht verliet, is het nu de beurt aan de 3013, die op 11 juli 1993 op precies dezelfde locatie met het eerste draaistel ontspoort.

ontsporing 3076 ontsporing 3089 * In de ochtend van 1 oktober 1993 ontspoort de 3076 van lijn 7 op het Stuyvesantplein. 's Avonds ontspoort tijdens het rangeren de 3089 op de Laan van Meerdervoort met het eerste draaistel. De A-bak komt tegen een bovenleidingsmast tot stilstand.
* Op 28 oktober 1994 ontspoort de inrukkende 3089 van lijn 8 's avonds bij het inrijden van de Harstenhoekstraat met het tweede en laatste draaistel. Hierbij wordt een bovenleidingsmast geraakt. Negen dagen later ontspoort op dezelfde locatie de inrukkende 3036 van lijn 10.
* In de avond van 3 december 1995 ontspoort de 3005 van lijn 12 met het derde draaistel bij de Oudemansstraat / Laakkade.
* Een spectaculaire aanrijding vindt plaats op oudejaarsdag van 1996. De 3090 van lijn 8 krijgt richting Vrederust bij het Hollands Spoor een aanrijding kreeg met een oplegger met auto's.
* Aan het eindpunt Vrederust ontspoort op 18 juni 1997 in de buitenboog de 3056 van lijn 8 met het eerste en tweede draaistel. De hersporing van deze tram neemt 4 uur in beslag.
* In de tramtunnel Hollands Spoor ontspoort op op 20 augustus 1997 de 3140 van lijn 10 richting Statenkwartier met het tweede draaistel.
* In de vroege ochtend van 17 februari 1998 ontspoort op de Kalvermarkt de 3094 van lijn 6 richting Station Mariahoeve met het laatste draaistel.

aanrijding 3090 aanrijding 3090 ontsporing 3132 ontsporing 3060
* Op 25 mei 1998 verlaat het tweede draaistel van de 3060 van lijn 10 richting Statenkwartier het spoor op de Rijswijkseweg / Laakweg.
* Op 17 september 1998 ontspoort het laatste draaistel van de 3132 van lijn 12 op de hoek van de Laan van Meerdervoort en de Goudenregenstraat. De B-bak komt tegen een mast tot stilstand. Het herstel van de tram neemt enige maanden in beslag.
* Op 11 november 1998 ontspoort het eerste draaistel van de 3072 van lijn 2 rijdende richting Centraal Station bij het inrijden van de Jan Hendrikstraat.
* De 3105 van lijn 16 richting Moerwijk ontspoort op 4 april 1999 in de Lekstraat met de tweede as van het derde draaistel en het laatste draaistel volledig.
* In de ochtendspits van 21 december 1999 ontspoort de 3042 van lijn 6 in de boog Jan Hendrikstraat - Riviervischmarkt met het laatste draaistel, waarbij een aantal plantenbakken worden geraakt.
* Op 12 januari 2000 ontspoort in de namiddag de 3119 van lijn 12 richting CS met het tweede draaistel in de Lekstraat ter hoogte van het "Hoogeveenspoortje".
* In de middag van 19 januari 2000 komt de 3072 van lijn 8 richting Vrederust op de kruising Melis Stokelaan / Anna Bijnslaan in botsing met een vrachtwagen van AVR container service. De 3072, in december 1999 uit midlife gekomen, wordt door de vrachtwagen uit de rails (eerste draaistel ontspoort) gedrukt. De A-bak staat ten opzichte van de rails in een hoek van 45 graden.
* Op 16 maart 2000 ontspoort de 3046 van lijn 10 ter hoogte van de oversteek Prins Mauritslaan / Doornstraat met het eerste en tweede draaistel en komt in de bossages langs het baanvak van lijn 11 (richting Scheveningen Haven) tot stilstand.

ontsporing 3042 aanrijding 3072 ontsporing 3046  
* De 3119, die onderweg was van remise Zichtenburg naar remise Scheveningen, ontspoort op 4 april 2000 met zijn eerste draaistel in de bocht bij de Duinstraat (tegenover de brandweerkazerne).
* De inrukkende 3112 van lijn 16 ontspoort op 7 juli 2000 in de tramtunnel HS. Bij wissel 129 om linksaf de Parallelweg op te rijden komt de tweede as van het eerste draaistel naast de rails te staan. Tijdens het hersporen met vijzels gaat het mis en komt het eerste draaistel geheel naast de rails te staan.
* Aan het einde van de avond van 16 juli 2000 verspoort de 3080 van lijn 8, die een omleidingsroute reed, op het Korte Voorhout bij het wissel Bosbrug. Het eerste draaistel gaat linksaf, het tweede rechtdoor.
* In de ochtend van 9 november 2000 komt op de De Genestetlaan ter hoogte van de Linaeusstraat een vrachtwagen in botsing met de 3091 van lijn 17. De tram raakt aan de instapzijde tussen de derde en vierde instapdeur zwaar beschadigd.

Films


papieren lijncijferfilm Gebrek aan lijnnummerfilms zorgt in 1985 ervoor dat een tweetal Scheveningse 3000'en met een primitieve lijnaanduiding verschenen. Eind januari rijdt de 3015 met een klein kartonnen bordje, en in maart is de 3032 eveneens van een kartonnen lijnnummer voorzien. In maart 1986 rijdt de 3033 met een papiertje rond, wat het lijnnummer aangeeft. Overigens is dit gebrek aan films er de oorzaak van dat sommige GTL's tijdelijk met PCC lijnnummerfilms rijden of tijdelijk zelfs (achter/zij) films missen.
In het begin van 1993 zijn bij twee wagens langdurig defecte richtingfilms opvallend. De 3085 heeft helemaal geen film meer en vertoont aldus de informatieve bestemming 'TL buis', en de film van de 3015 is gescheurd. Medio 2000 verschijnt de 3079 voor een aantal maanden met aan de instapkant een cijferfilm van een GTL8-II.

Draaistelproblemen


asbreuk 3019 opduwen 3019 door 3047 opduwen 3019 door 3100  
* In de zomer van 1985 is de 3019 een vertrouwde verschijning in de werkplaats. De tram krijgt niet alleen kort na elkaar twee asbreuken, maar kampt ook nog met een defect waarvan de oorzaak lange tijd onbekend blijft. Vanwege dit defect wordt de 3019 dan ook tot tweemaal toe opgeduwd door respectievelijk de 3047 en 3100. De tram maakt in de tweede helft van 1985 een groot aantal proefritten, al dan niet vol meetapparatuur. Vanaf medio december 1985 verschijnt de 3019 weer regelmatig in de dienst.
* Op 29 maart 1987 loopt 's ochtends een draaistel van de uitrukkende 3011 van lijn 7 bij het verlaten van de remise vast. De tram wordt met hulp van de brandweer op asbreukwagentjes gezet. Echter als men rond 21.00u de 3011 naar de werkplaats wil rijden, valt dit draaistel van de asbreukwagentjes. Pas om 01.15u is de remise Scheveningen weer bereikbaar.
* Op 30 augustus 1987 verliest de 3028 van lijn 9 onderweg onderdelen en maakt vreemde geluiden. Tenslotte strandt de tram bij de Wittebrug met een vastgelopen as. De tram wordt uitgerangeerd bij de keerdriehoek bij de Badkapel. Het eerste draaistel wordt daar op asbreukwagentjes geplaatst waarna de 3028 langzaam naar de remise Scheveningen rijdt. In de loop van de dag vinden diverse trambestuurders op de route van lijn 9 onderdelen van de 3028.
* Opmerkelijk is wel het volgende trio van dienstverstoringen. Op 15 november 1992 breekt op de Nieboerweg een wielband van de 3058 van lijn 12 af. Vier dagen later gebeurt hetzelfde met de tram maar nu op lijn 6 bij het Stuyvesantplein. Tenslotte loopt op 13 december 1992 in de Grote Marktstraat bij de 3070 van lijn 6 een wielband af.
* Op 29 maart 2000 verliest de 3055 van lijn 1 in de loop van de avond richting Delft even voorbij de halte Vrijenbanselaan de linker wielband van de eerste as van het eerste draaistel (blinde kant van de tram) en komt met genoemde as naast de rails te staan. Nadat de tram is herspoord en gedriehoekt aan 's-Gravenmade, ontspoorde de tram wederom met het eerste draaistel in de eerste bocht tussen de keerdriehoek en de halte Broekpolder. Aangezien de kraan van de brandweer niet op de plek des onheils kan komen, heeft de noodploeg tot diep in de nacht de handen vol aan het hersporen. De tram wordt vervolgens achteruit gereden naar de keerdriehoek en aldaar uitgerangeerd. Aan het einde van de ochtend van 30 maart 2000 arriveert de noodploeg en een laswagen. De 3055 wordt met het luchtkussen iets omhoog getild en ter plekke wordt een wielband gemonteerd en gelast.
* De bestuurder van de 3001, een wagen van lijn 1, hoort in de vooravond van 8 juni 2000 tijdens zijn rit naar Delft Tanthof een vreemd geluid onder de wagen. Aan het eindpunt wordt de tram uitgerangeerd en het eerste draaistel op asbreukwagentjes geplaatst. Tijdens de overbrenging van het eindpunt naar de werkplaats gaat het in de eerste bocht voorbij de halte Broekpolder mis. Het eerste draaistel op de asbreukwagentjes ontspoort geheel. De kraan van de brandweer takelt de A-bak van de tram omhoog en plaats zodoende het eerste draaistel op de door de noodploeg nieuw aangevoerde asbreukwagentjes. Hierna vertrekt de 3001 naar het Rijswijkseplein en wordt daar afgesteld. Na het einde van de dienst rijdt de 3001 onder begeleiding van de verkeersdienst en de noodploeg vanaf het Rijswijkseplein vanaf de hulpcontroller achteruit via lijn 11 en lijn 3 (dus over verkeerd spoor) naar de werkplaats.

Oefeningen


proekoppeling 3006 en 265 opduwen 164 door 3042 koppeling 3048 en H23  
* Op 23 juli 1984 vind op het remiseterrein Frans Hals een proefkoppeling plaats tussen de 3006 en museumstel 265+614. Tussen de trams is een GTL-koppelstang geplaatst om te kijken of het mogelijk is om in geval van nood museumtrams door GTL's te laten slepen. Aangezien de GTL-koppelstang te lang blijkt te zijn worden de definitieve koppelstangen korter uitgevoerd omdat ze in de wagens zelf opgeborgen moeten worden.
Er worden verschillende stangen gemaakt, omdat ze voor iedere museumwagen op maat zijn gemaakt. Dit heeft te maken met de verschillende koppelinghoogtes van de museumwagens en het feit dat sommige GTL koppelingen zo star zijn dat ze nauwelijks omhoog en omlaag bewogen kunnen worden.

detail hulpkoppeling hulpkoppeling tussen 819 en 3087 De huidige koppelstangen kunnen niet direct aan een GTL gekoppeld worden. Daar is nog een hulpkoppeling voor nodig. Tot voor een aantal jaren terug lag in elke GTL8-I zo'n hulpkoppeling in een bergruimte achter de laatste schortplaat aan de linkerzijde. Deze hulpkoppeling was bedoeld om twee GTL's met elkaar te koppelen.
Bij het koppelen moest eerst deze hulpkoppeling op de koppeling van de GTL vastgezet worden waarna de koppelstang daar weer aan vastgemaakt wordt. Was dit gebeurd, dan kan aan de museumwagen gekoppeld worden. De foto's van de koppeling tussen de 3087 en 819 zijn gemaakt op 11 juli 1990 op het remiseterrein van de Frans Hals en door de SHTM ter beschikking gesteld.
Omdat de opbergruimte in de GTL's niet water- en stofdicht was vervuilde en verroestte de hulpkoppeling zodanig dat het na een aantal jaren niet meer mogelijk was deze uit de bergruimte te halen of te gebruiken. De hulpkoppelingen zijn zijn toen uit de 3000'en verwijderd en in plaats daarvan zijn de auto's van de verkeersdienst en de noodploeg voorzien van een kunststof exemplaar.
Verder is er verschil tussen de koppelstangen voor het oude materieel en die voor de PCC's. De koppelstangen voor het oude materieel hebben aan één zijde een punt die in de bekerkoppeling past (bij de aanhangwagens wordt ook nog een aanhangwagenkoppelstuk, dubbele beker, gebruikt) terwijl de koppelstangen van de PCC's aan één zijde zijn voorzien van een plat uiteinde met een oog dat wordt vastgemaakt aan de pen in de bufferbalk van de PCC.
In de praktijk zijn de koppelingen ook gebruikt. In 1991 wordt de 164, die op het baanvak van lijn 11 defect is geraakt, opgeduwd door de 3042 van die lijn.
Op 20 december 2000 slaat bij de halte Delft station de beugel van de slijptram H23 achterover. De 3048 van lijn 1 duwt de H23 op naar Delft Tanthof en na rangeren aan de Tanthof sleept de 3048 de H23 naar de werkplaats. Op de foto zien we een hulpkoppeling, die zich in de verkeerswagen en noodploegwagen bevindt ten tijde van het PCC tijdperk. Aan één uiteinde van deze koppeling is een Scharfenbergkoppeling bevestigd. Omdat de hulpkoppeling nogal zwaar en onhandelbaar is, zijn bovenop de hulpkoppeling twee handvaten bevestigd.
* Naast de ongeplande ontsporingen wordt een tram ook wel eens doelbewust buiten de rails geplaatst als de brandweer en de noodploeg van de HTM oefenen in het hersporen van GTL's. Als lokatie hiervoor wordt in 1991 de voormalige remise Frans Halsstraat gebruikt. Op 25 september 1991 oefent men met de 3093, een dag later met de 3096 en op 4 oktober 1991 met de 3037. Daarbij oefent de brandweer op 25 september 1991 met twee nieuw aangeschafte hefkussens.
* Op 30 juni 1995 oefent de brandweer met de nieuwe kraan en de 3065 op het achterterrein van de remise Zichtenburg.
* Met de opening van de tramtunnel (onderdoorgang) Hollands Spoor medio juli 1996 wordt er op drie avonden in juni 1996 geoefend door de HTM en hulpdiensten hoe te handelen in geval van een ongeval. Omdat de sporen naar de tunnel aan de zijde van het Stationsplein nog niet zijn aangesloten, rijden de betreffende trams via de route van lijn 12 naar de Oudemansstraat om vandaar achteruit de tunnel te bereiken. Opvallend is het gebruik van een lorrie om materialen aan te voeren en eventuele slachtoffers af te voeren. Omdat de sporen in de tunnel in het grind liggen is het voor voertuigen van hulpdiensten onmogelijk de tunnel in te rijden. Geoefend wordt met de 3057 (3 juni 1996), 3075 (4 juni 1996) en de 3105 (5 juni 1996).
* Op drie avonden in augustus 1999 oefenen de HTM en hulpdiensten bij de halte Florence Nightingalestraat in Rijswijk hoe men moet handelen bij een ongeval binnen de gemeente Rijswijk. Omdat het deel naar Wateringse Veld nog niet in dienst is, moet het stootblok op de Volmerlaan iedere keer worden verwijderd. Met de 3114 (10 augustus 1999), 3118 (11 augustus 1999) en de 3014 (12 augustus 1999) wordt geoefend. Vanwege een brand bij KPN aan de Maanweg is de Rijswijkse brandweer op 12 augustus 1999 niet beschikbaar. Men blaast de oefening van die dag af en stelt deze uit tot zondagmiddag 15 augustus 1999 als met de 3110 wordt geoefend.
* Rond het middaguur van 31 augustus 2000 oefent de brandweer aan het voormalige eindpunt Station Laan van Nieuw Oost Indië met de 3016 om de tram met behulp van hydraulische kussens te vijzelen. Tijdens het oefenen gaat het mis en komt de tram met het eerste draaistel naast de rails te staan. De kraan van de brandweer herspoort de 3016.


Calamiteiten 1985-2000, deel 2




Klik hier om terug te gaan naar de startpagina van Dossier GTL8.